Zoals met ingang van de Programmabegroting 2016 is voorgeschreven vanuit het BBV wordt hieronder gerapporteerd over het verloop van de volgende financiële kengetallen:
- de netto schuldquote;
- de solvabiliteit;
- de grondratio;
- de structurele exploitatieruimte;
- onderbenutte belastingcapaciteit.
De laatste twee kengetallen zeggen iets over de ruimte binnen de begroting om eventuele nadelen op te vangen. In de jaarrekening zijn deze weinig relevant. Daarom worden in deze programmarekening alleen de eerste drie kengetallen in beeld gebracht en geduid.
Schuldpositie
Netto schuldquote
De netto schuldquote is ruim voldoende. De netto schuldquote laat zien wat de omvang is van de schulden ten opzichte van de jaarlijks beschikbare middelen. Hiermee geeft het een indicatie van de druk van de rentelasten op de exploitatiebegroting en de aflossing op de schulden. Om de quote te berekenen wordt het totaal van de schulden verminderd met de geldelijke bezittingen. Dit saldo wordt gedeeld door de totale baten. De netto schuldquote wordt tot 100% als voldoende beoordeeld, tussen de 100% en 130% is deze matig en hoger dan 130% wordt deze als slecht beschouwd. Onderstaande tabel laat zien dat de schulden eind 2018 zijn afgenomen ten opzichte van die van vorig jaar. In de jaren daarna zal deze naar verwachting verder blijven dalen.
bedragen x € 1 miljoen
netto schuldquote | realisatie | begroot | realisatie | begroot eind 2019 | begroot eind 2020 | begroot eind 2021 | begroot eind 2022 |
langlopende leningen | 487 | 437 | 437 | 473 | 470 | 426 | 349 |
kortlopende schulden | 155 | 184 | 158 | 169 | 159 | 169 | 161 |
overlopende passiva | 57 | 55 | 62 | 62 | 62 | 62 | 62 |
uitzettingen | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 2 | 3 |
subtotaal schulden (a) | 699 | 676 | 657 | 704 | 692 | 659 | 576 |
uitzettingen met looptijd < 1 jaar | 110 | 110 | 118 | 118 | 118 | 118 | 118 |
liquide middelen | 0 | 0 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 |
overlopende activa | 8 | 8 | 9 | 9 | 9 | 9 | 9 |
subtotaal uitstaande gelden (b) | 118 | 118 | 139 | 139 | 139 | 139 | 139 |
netto schulden (a-b) | 581 | 557 | 518 | 566 | 554 | 520 | 437 |
baten voor bestemming (c) | 747 | 812 | 812 | 848 | 823 | 839 | 825 |
netto schuldquote (100%*[a-b] /c) | 78% | 69% | 64% | 67% | 67% | 67% | 53% |
Weerstandspositie
Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio is het percentage dat het eigen vermogen (de reserves) uitmaakt van het balanstotaal. Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Een ratio lager dan 20% wordt als onvoldoende beschouwd, tussen de 20 en 50% is deze matig en hoger dan 50% wordt deze als goed gezien.
De solvabiliteitsratio van de gemeente Almere is volgens deze normen op dit moment matig. Al bij de vorige jaarrekening bleek dit kengetal, na jaren van daling, weer iets te zijn gestegen. Het afgelopen jaar blijkt het nog iets verder te zijn opgeklommen. Het eigen vermogen is echter nog altijd flink lager dan het voor de economische crisis was. De verwachting dat de solvabiliteit de komende jaren, mede als gevolg van het in het coalitieakkoord voorgenomen beleid om de reservepositie te versterken, verder zal verbeteren.
bedragen x € 1 miljoen
solvabiliteitsratio | realisatie | begroot | realisatie | begroot eind 2019 | begroot eind 2020 | begroot eind 2021 | begroot eind 2022 |
eigen vermogen (a) | 339 | 326 | 367 | 347 | 348 | 379 | 416 |
totale vermogen (b) | 1.094 | 1.059 | 1.085 | 1.115 | 1.105 | 1.105 | 1.063 |
solvabiliteit (100% * a/b) | 31% | 31% | 34% | 31% | 32% | 34% | 39% |
Grondratio
De grondratio is de verhouding tussen de totale boekwaarde van de grondvoorraad en de jaarlijkse baten. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. De signaleringswaarde ligt tussen de 20% en 35%. Eind 2018 komt de grondratio uit op 32% en valt daarmee binnen de gestelde norm.
bedragen x € 1 miljoen
grondratio | realisatie | begroot | realisatie | begroot eind 2019 | begroot eind 2020 | begroot eind 2021 | begroot eind 2022 |
niet in exploitatie genomen gronden | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
bouwgronden in exploitatie | 306 | 255 | 262 | 240 | 183 | 117 | 46 |
totale boekwaarden gronden (a) | 306 | 255 | 262 | 240 | 183 | 117 | 46 |
baten voor bestemming (b) | 747 | 812 | 812 | 848 | 823 | 839 | 826 |
grondratio (100% * a/b) | 41% | 31% | 32% | 28% | 22% | 14% | 6% |
De ingrepen in het grondbedrijf hebben een positief effect gehad op de grondratio, die in 2014 nog bijna 80% was. Afwaardering van de grondvoorraad zorgt er immers voor dat de boekwaarde daalt in verhouding tot de gemeentelijke baten. In 2018 blijkt de grondratio verder te zijn gedaald. Volgens het MPGA zal deze daling zich de komende jaren doorzetten, zodat de grondpositie flink wordt afgebouwd. In deze prognose is het doen van eventuele nieuwe investeringen om ook in de toekomst grondvoorraden beschikbaar te hebben nog niet meegenomen.
Meerjarige balans
De tabel hieronder geeft de meerjarige balans weer, zoals deze verwacht wordt op basis van de huidige meerjarenramingen:
bedragen x € 1 miljoen
activa | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | passiva | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
materiële vaste activa | vaste passiva | ||||||||||
economisch nut | 770 | 781 | 829 | 872 | 930 | eigen vermogen | 339 | 368 | 348 | 349 | 380 |
waardecorrectie | -140 | -138 | -138 | -138 | -138 | voorzieningen | 55 | 60 | 63 | 64 | 69 |
financiële vaste activa | 40 | 40 | 45 | 49 | 57 | langlopende leningen | 487 | 437 | 473 | 470 | 426 |
vlottende activa | vlottende passiva | ||||||||||
bouwgronden in exploitatie | 369 | 327 | 305 | 249 | 182 | kortlopende leningen | 67 | 70 | 81 | 71 | 81 |
waardecorrectie gronden | -64 | -65 | -65 | -65 | -65 | overlopende passiva | 145 | 150 | 150 | 150 | 150 |
overige vlottende activa | 118 | 139 | 139 | 139 | 139 | ||||||
totaal activa | 1.094 | 1.085 | 1.115 | 1.105 | 1.105 | totaal passiva | 1.094 | 1.085 | 1.115 | 1.105 | 1.105 |