Met het beheer van de openbare ruimte zorgen we ervoor dat de stad veilig, heel en schoon is. Met het in stand houden en verbeteren van de functionaliteit van de openbare ruimte wordt beoogd de waardering voor de leefomgeving te vergroten. Dit met behoud of versterking van de eigen identiteit en diversiteit van de openbare ruimte. In 2018 hebben we samen met de bewoners, bedrijven en overige instellingen en organisaties in de stad de openbare ruimte met zorg en aandacht beheerd.
Visie & Beleidskader
Met de Visie Beheer Openbare Ruimte ‘Beheer maakt het verschil’ heeft uw raad in december 2012 de kaders voor het beheer van de openbare ruimte vastgelegd. In deze visie is vastgelegd dat het beheer zich richt op het duurzaam in stand houden en verbeteren van de functionaliteit van de openbare ruimte en het verbeteren van de maatschappelijke waardering. De meerkernige opzet van Almere met een gescheiden verkeerssystemen en veel groen en water biedt een aantrekkelijke, groene, stedelijke woonomgeving. Met het ouder worden van de stad en in een sterk veranderende wereld speelt beheer een cruciale rol om de waarden die Almere kenmerkt te koesteren.
Bestuursopdracht beheer
In 2015 heeft uw raad de rapportage Bestuursopdracht Beheer vastgesteld, waarmee is gekozen voor het vooralsnog tijdelijk verlagen van het onderhoudsniveau voor verschillende elementen en gebieden. Als uitwerking van de Visie Beheer Openbare Ruimte zijn voor enkele elementen aanvullende beleidskaders opgesteld. Zo is in het Bomenkader opgenomen hoe we omgaan met de boomstructuren in Almere en waar de invloed van bewoners beperkt of juist groot is.
Waterplan
Het Waterplan 2017-2022 beschrijft de kaders voor het beheer van het water, waarbij we inzetten op slim waterbeheer, een (recreatief) aantrekkelijke waterstad, het versterken van biodiversiteit in het water en het circulair benutten van (afval)water. Beleidskaders voor beheer van speelvoorzieningen, het groen en de wegen, voetpaden en fietspaden zijn in ontwikkeling of worden in deze raadsperiode ontwikkeld.
Toekomstbestendig beheer en onderhoud
Almere staat aan de vooravond van transities op het gebied van duurzaamheid, energie, circulariteit, klimaat en mobiliteit. Almere staat daarnaast voor een stedelijke vernieuwingsopgave in meerdere stadsdelen. In samenspraak met bewoners, bedrijven en overige instellingen en organisaties in de stad én daarbuiten hebben we in 2018 de volgen stappen gezet in (de voorbereiding op) de verscheidene transities. De komende periode werken wij verder aan toekomstbestendig beheer en onderhoud van Almere.
Jaarevaluatie bestuursopdracht beheer
Toen in 2014 bleek dat het vasthouden aan de gehanteerde beheerniveaus op de langere termijn tot grote financiële tekorten zou leiden, is de Bestuursopdracht Beheer tot stand gekomen. Hierin zijn maatregelen genomen om het gat tussen het beschikbare budget en de ambities te dichten. Eind 2017 is de Tussenevaluatie Bestuursopdracht Beheer vastgesteld in het college. De tussenevaluatie heeft in beeld gebracht wat de voortgang is van de maatregelen uit de bestuursopdracht en wat het effect is op de stad. We hebben in de tussenevaluatie vastgesteld dat in 2018 de voortgang van de maatregelen gemonitord worden. In deze jaarevaluatie is naar voren gekomen dat enkele maatregelen gericht op het beperken van het te beheren areaal achterlopen.
Het gaat om het verwijderen of omvormen van fietspaden, voetpaden, bruggen en sierplantsoenen. Met name de maatregelen ‘sierplantsoenen 25% omvormen naar gazon’ en ‘bruggen die weinig gebruikt worden verwijderen’ vormen een aandachtspunt.
In de programmabegroting 2019 – 2022 heeft het uw raad extra middelen beschikbaar gesteld, onder meer om de maatregel ‘omvormen sierplantsoenen naar gazon’ deels terug te draaien. Ons college heeft besloten welke bruggen er in 2019 en 2020 verwijderd worden. De uitkomsten van alle maatregelen worden in 2020 middels een eindevaluatie aan uw raad voorgelegd.
Aanzicht van de stad
Met het vaststellen van de programmabegroting 2019 – 2022 heeft uw raad extra middelen beschikbaar gesteld voor beheer. Daarmee benadrukt uw raad het belang dat wij hechten aan het aanzicht van de stad.
De komende jaren investeren we in het beheer door op beeldbepalende plekken in de stad het beheerniveau te verhogen. Ook volgen we de lessen uit het in dit jaar opgeleverde rapport ‘Lessen beheer en onderhoud openbare ruimte Almere’ van de rekenkamercommissie op en wordt de meest urgente achterstand groot onderhoud en vervangingen ingelopen.
Onderhoudsniveau
De rapportage Bestuursopdracht Beheer geeft aan welke elementen/gebieden op een lager niveau worden onderhouden. In grote lijnen geldt voor de centrumgebieden het zogenoemde A-niveau (extra) en voor hoofdinfrastructuur en woongebieden B-niveau (basis). Deze niveaus sluiten aan bij de landelijk gehanteerde kwaliteitsnormen van het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW). Op onderdelen wordt een lager kwaliteitsniveau gerealiseerd. Zo beperken vrijwel alle onderhoudsinspanningen in werk- en buitengebied zich tot kwaliteitsniveau C (laag).
In 2018 zijn we vrijwel overal binnen de afgesproken beheerkaders van de beheervisie gebleven. Wel is duidelijk geworden dat het onderhoudsniveau van verschillende gebieden de ondergrens van de beheerkaders nadert. Aangezien het gaat om gemiddelden betekent dit ook dat er plekken in de stad zijn waar wij al door de ondergrens heen zakken. Dit is en blijft een groot aandachtspunt richting de totaalevaluatie van de bestuursopdracht in 2020.
Programma groot onderhoud en vervangingen 2018
In de afgelopen jaren hebben we in het kader van de Bestuursopdracht Beheer verscheidene maatregelen getroffen, zoals het stroomlijnen van de beheerorganisatie. Dit betekent dat we met minder mensen meer werk uitvoeren. Dit heeft er in 2017 toe geleid dat, in combinatie met weersomstandigheden en beperkt beschikbare capaciteit bij aannemers, er vertraging is ontstaan in meerdere projecten met een totaal bedrag van € 2,6 mln. In 2018 hebben we deze achterstand weggewerkt.
Herprogrammering van projecten
Met het vaststellen van een reservelijst bij programmabegroting 2018 – 2021 hebben we vertraging en/of vrijval in projecten van het bestedingsplan 2018 kunnen ondervangen door het inzetten van de reservelijst. Dit betekent dat we vertraging in ondergenoemde projecten hebben kunnen ondervangen door aan de slag te gaan met de volgende projecten (weergave groter dan € 0,1 miljoen).
vertraagde projecten | inzet (reserve)projecten |
Groot onderhoud Bloemenbuurt Zuid | Herstel bestrating i.v.m. wortelopdruk Almere Haven |
Groot onderhoud Bloemenbuurt Oost | Aanleg extra parkeerplaatsen Rodosstraat |
Groot onderhoud Regenboogbuurt | Achterstand belijning & markering |
Groot onderhoud de Hoven | Bosonderhoud in diverse delen van Haven |
Light challenge | Aanpassen drempels Stad |
Globeplein en marktkasten | Herinrichting de Plaats |
Hogezandbrug | Versnelling projecten bestedingsplan 2018 |
Versnelling groot onderhoud Stedenwijk Midden-Zuid | |
Versnelling vervangen houten damwanden Hengelohaven | |
Versnelling groot onderhoud De Werven | |
Inzet overige projecten | |
Inspecties asfalt en verhardingsonderzoek | |
Vervangen Trekvogelbrug Schateiland | |
Geluidsbeperking Hagevoortdreef |
Verantwoording bestedingsplan 2018
Het bestedingsplan groot onderhoud en vervangingen 2018 kent een nadelig resultaat van € 0,3 miljoen. Zo heeft er een versnelling plaatsgevonden in het groot onderhoud van Stedenwijk Midden-Zuid, De Werven en de renovatie van de Leeghwatersluis. Bij de Rooibosweg bleek teer in het asfalt te zitten, waardoor de kosten aanzienlijk toenamen. Verder zijn de asfaltprojecten Louis Armstrongweg, Hefbrugweg en Johnsonpad hoger uitgevallen doordat de scope van werkzaamheden, staat van de constructie en/of het asfalt slechter was dan vooraf voorzien. Door meer ‘inspecties asfalt en verhardingsonderzoek’ uit te voeren zorgen we ervoor dat we meer grip krijgen op de staat en inhoud van het asfalt. Een groot gedeelte van de werkzaamheden is binnen het bestedingsplan groot onderhoud en vervangingen ondervangen, waardoor het resultaat slechts € 0,3 miljoen betreft.
Essentaksterfte
In heel Almere hebben we, net als in de rest van Nederland, te maken met essentaksterfte. Dit is een boomziekte waarbij de takken afsterven met het gevolg dat zonder ingrijpen dit leidt tot veiligheidsrisico’s in de stad. Op dit moment is 63 procent van de bomen in Almere aangetast. De verwachting is dat dit oploopt naar 77 procent. Dit betekent dat 10.000 van de 13.000 essen aangetast zal worden en vervangen moet worden.
In 2017 gaven we reeds aan dat de aanpak essentaksterfte in de verschillende jaarschijven mogelijk anders zou lopen dan toen voorzien. Dit blijkt na het eerste uitvoeringsjaar ook het geval. Er zijn meerdere redenen waarom de voortgang in 2018 achterloopt. Deze hebben enerzijds te maken met een langere voorbereidingstijd voor de start van het project en anderzijds hebben ze een meer inhoudelijke oorzaak. Zo is ervoor gekozen om meer tijd te nemen voor een zorgvuldige bewonersparticipatie en ook blijkt de ziekte zich minder progressief te verspreiden dan voorzien in 2017.