De afgelopen jaren is onze reservepositie verslechterd, waardoor ook de buffer om eventuele tegenvallers op te vangen flink is afgenomen. Het is daarom wenselijk om de reservepositie in de komende jaren te versterken. Deze ambitie kan worden gerealiseerd door de grondopbrengsten, die de komende jaren naar verwachting zullen worden gerealiseerd, niet volledig direct in de begroting in te zetten, maar ook een deel in een reserve opzij te zetten.

Onder invloed van de aandacht vanuit de raad voor meer weerstand in het vermogen en de afspraken in het coalitieakkoord is in 2018 een begin gemaakt met het aansterken van onze reserves. Tevens is afgesproken dat in de komende jaren steeds 50% van de winst uit het grondbedrijf met een minimum van € 10 miljoen zal worden gebruikt om onze reservepositie verder te verbeteren.

Financiën zijn vooral ondersteunend aan het realiseren van onze ambities. Zonder middelen geen beleid.  En zonder beleidsmatige toelichting, geen duiding van de inzet van financiën. We streven ernaar de financiële producten leesbaar en toegankelijk te maken en te houden. Daarbij gaat het vooral om de juiste informatievoorziening. Op initiatief van de raad, sluiten we aan bij de methode Duisenberg. Lezers moeten in staat kunnen zijn de begroting op een gestructureerde wijze te kunnen lezen en te vergelijken met eerdere begroting. De gedacht is dat voorgesteld beleid en de beoogde effecten beter worden geduid en de effectiviteit van het beleid daardoor ook beter kan worden gecontroleerd.

Om de informatievoorziening via begrotings- en verantwoordingsproducten te verbeteren is het afgelopen jaar meer inzicht geboden in de activiteiten binnen de gemeentebegroting. Ook is de set met beleidsindicatoren uitgebreid. Daarnaast is in de Voorjaarsnota 2018 inzichtelijk gemaakt welke financiële ruimte werd verwacht en welke kansen en uitdagingen werden gezien. Dit om de leden van de raad zo goed mogelijk voor te bereiden op de nieuwe raadsperiode. Bij de coalitieonderhandelingen is goed gebruik gemaakt van de geboden informatie, wat ook het proces rondom de Programmabegroting 2019 ten goede kwam.

Met het lanceren van het online huishoudboekje en het digitaliseren van de Voorjaarsnota 2017 zijn onze gemeentefinanciën beter toegankelijk geworden. In 2018 willen we toewerken naar een volledig digitale begroting. Het online publiceren van begrotings- en verantwoordingsproducten biedt aanvullende mogelijkheden, bijvoorbeeld in de presentatie en het daadwerkelijk linken naar achterliggende online informatie.

In oktober hebben we de eerste Almeerse digitale programmabegroting gepresenteerd, nu gevolgd door deze programmarekening. Hiermee wordt meer inzicht geboden in de activiteiten van de gemeente en de beïnvloedbaarheid van de kosten die hiermee gepaard gaan. Uit een enquête blijkt dat de meerderheid van de raadsleden de toegevoegde waarde ziet van het digitaal aanbieden van begrotings- en verantwoordingsproducten. Men is tevreden over de eerste versie, maar ziet ook nog ruimte voor verbetering. Zo kunnen de vindbaarheid van informatie, de toelichting van de beïnvloedbaarheid en het aanbod van achterliggende beleidsdocumenten beter. Samen met de raadswerkgroep gemeentefinanciën wordt dit opgepakt.

Belangrijk onderdeel van het sturen op gezonde gemeentefinanciën is het voorzien, beheersen en verantwoorden van risico’s. Daarom is het belangrijk om hierover – nog nadrukkelijker en frequenter dan nu al het geval is – het gesprek te voeren. Deze risicodialoog heeft niet alleen betrekking op de financiën, maar gaat ook over bijvoorbeeld bestuurlijke, juridische en imago-risico’s. Een toelichting op de risico’s blijft onderdeel van de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Door als gemeentebestuur daarnaast ook een risicodialoog te voeren, wordt het risicobewustzijn van de gemeente hoger.

Na het experiment met de risicodialoog in de raad eind 2017 heeft in afgelopen jaar de focus gelegen op de risico’s bij grote projecten. Niet alleen is het weerstandsvermogen versterkt om eventuele tegenvallers in het grondbedrijf op te kunnen vangen, maar ook is uitgebreid gesproken over de risico’s met betrekking tot de Floriade en in het sociaal domein. Daarnaast heeft het toegenomen risicobewustzijn geleid tot een nieuwe insteek van de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing, die een plek krijgen in de perspectiefnota. Hierin wordt met een bredere blik gekeken naar de gemeentelijke risico’s en de manier waarop deze financieel worden afgedekt. De verwachting is dat dit aanvullende inzicht bijdraagt aan een goed gesprek over risicomanagement.